เช็กดูสิในบ้านมีคนนอนกรนอยู่หรือไม่? เพราะถ้าใครกรนเสียงดัง ตื่นมาเหมือนนอนไม่พอ คอแห้ง แสดงว่ามีปัญหาจากโรคภูมิแพ้ ซึ่งหากไม่รักษาแก้ไขหรือป้องกันให้ถูกต้องอาจทำให้ถึงขั้นหยุดหายใจมีอันตรายต่อชีวิต  รู้แล้วอย่าปล่อยไว้! รีบหาทางป้องกันไม่ให้ภูมิแพ้กำเริบได้ง่ายและรักษาอาการให้ดีขึ้นในเร็ววัน

นอนกรนกับภูมิแพ้ ปัญหามาคู่ รีบรู้รักษา

               ปัญหาหนึ่งที่เกิดขึ้นได้มากทั้งกับเด็กและผู้ใหญ่ คือ “การนอนกรน” ซึ่งเกิดจากการเป็นโรคภูมิแพ้หรือติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนบ่อยๆ แล้วไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง ทำให้ต่อมทอนซิลที่คอและต่อมอะดีนอยด์ที่อยู่หลังโพรงจมูกโตขึ้น และอุดกั้นทางเดินหายใจส่วนบน เวลานอนหลับจึงมีเสียงกรนหรือเสียงหายใจดัง ถ้าเป็นมากอาจมีการหายใจติดขัดจนถึงขั้นหยุดหายใจเป็นช่วงๆ  ซึ่งอาจเป็นอันตรายซึ่งอาจเป็นอันตรายเสี่ยงต่อภาวะหยุดหายใจขณะหลับจนถึงกับเสียชีวิตได้  ซึ่งคนที่เป็นภูมิแพ้นั้นปกติก็มักจะมีอาการแพ้กำเริบเมื่อได้รับสารภูมิแพ้ ทำให้มีปัญหาทางเดินหายใจ คือ มีน้ำมูกไหล จาม และอาการคัดแน่นจมูก ที่ทำให้หายใจลำบาก ยิ่งหากเวลานอนยิ่งทำให้มีอาการภูมิแพ้ที่ส่งผลทำให้การหายในเวลานอนมีปัญหา   ดังนั้นไม่ว่าจะเด็กหรือผู้ใหญ่ที่เป็นภูมิแพ้ จำเป็นจะต้องป้องกันภูมิแพ้ไม่ให้กำเริบเรื้อรัง จนส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันทุกด้านรวมถึงการนอน และรีบทำการรักษาอย่างถูกต้องตั้ง แต่เนิ่นๆ 

นอนกรนอันตราย! เกิดได้สารพัดโรค  มาดูกันว่าอาการนอนกรนมีแบบไหนบ้าง ดังนี้

               1. กรนธรรมดา (primary snoring)  หมายถึงอาการกรนเสียงดัง แบบไม่อันตราย เพราะไม่มีภาวะหยุดหายใจขณะหลับร่วมด้วย หรือหอบหายใจเข้าไปเหมือนคนหายไม่สะดวก ผู้ที่กรนแบบนี้มักจะไม่มีผลกระทบต่อสุขภาพมากนัก แต่จะมีผลกระทบต่อคนรอบข้าง ทำให้เกิดปัญหาต่อคู่นอน และในการเข้าสังคมเมื่อต้องนอนร่วมกับผู้อื่น เพราะอาจทำให้ผู้อื่นเดือดร้อน นอนไม่หลับจากเสียงกรนได้ 

               2. ภาวะก้ำกึ่งระหว่าง กรนธรรมดา และกรนอันตราย (upper airway resistance  syndrome)  คือผู้ที่มีอาการนอนกรนเสียงดัง แต่มีบางครั้งที่มีอาการคล้ายหายใจไม่สะดวกร่วมด้วย

              3. ภาวะกรนอันตราย (obstructive sleep apnea) ได้แก่ผู้ที่มีอาการกรนเสียงดัง ร่วมกับมีอาการของภาวะหยุดหายใจขณะหลับ คือมีเสียงนอนกรนหยุดเป็นบางช่วงแล้วตามด้วยเสียงหายใจเฮือก แสดงถึงการหยุดหายใจและเริ่มหายใจอีกครั้ง หรือบางครั้งผู้ที่กรนอันตรายนี้จะสะดุ้งตื่นขึ้นมาได้ เนื่องจากการหายใจที่ขาดช่วง เป็นช่วงสั้นๆ หรือหายใจเฮือก ภาวะกรนอันตรายนี้จะทำให้มีภาวะหยุดหายใจขณะหลับร่วมด้วย ซึ่งนอกจากจะมีผลกระทบเรื่องของเสียงดังต่อคนรอบข้างแล้ว หากไม่รักษาอาจมีอาการง่วงมากผิดปกติในเวลากลางวัน (excessive daytime sleepiness) ทำให้เรียนหรือทำงานได้ไม่เต็มที่ ยิ่งถ้าต้องขับรถอาจทำให้เกิดอุบัติเหตุบนท้องถนนได้ นอกจากนี้จะมีอัตราเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคอื่นๆ  เช่น โรคความดันโลหิตสูง (hypertension) โรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันจากการขาดเลือด (coronary artery disease) ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ (cardiac arrhythmia) โรคความดันโลหิตในปอดสูง  (pulmonary hypertension) โรคหลอดเลือดในสมอง (cerebrovascular disease) ที่สำคัญคือหากใครมีอาการนอนกรนหยุดหายใจบ่อยๆ แบบนี้อาจมีอายุสั้นหรือเสียชีวิตได้เร็วกว่าปกติจากภาวะแทรกซ้อนต่างๆ โดยเฉพาะหากมีดัชนีการหยุดหายใจและหายใจแผ่วเบา [apnea-hypopnea index (AHI)] อยู่ที่ ≥  20 ต่อชั่วโมง

จะรู้ได้อย่างไรว่านอนกรนแบบไหน

ทำได้โดยการส่องกล้องตรวจระบบทางเดินหายใจส่วนบน (upper airway endoscopy) จะทำให้ทราบถึงตำแหน่ง และสาเหตุของการอุดกั้นทางเดินหายใจส่วนบนได้  รวมทั้งวิธีที่นิยมคือการตรวจการนอนหลับ (sleep test or polysomnography) เพื่อตรวจการนอนหลับว่ามีภาวะการนอนกรนแค่ไหน? และมีดัชนีการหายใจอย่างไรบ้าง เช่น  

        – กรนธรรมดา:  คือมีดัชนีของการหยุดหายใจ และหายใจแผ่วเบา < 5 ครั้งต่อชั่วโมง

        – ภาวะก้ำกึ่งระหว่าง กรนธรรมดา และกรนอันตราย: ถ้าดัชนีหยุดหายใจ และหายใจแผ่วเบา < 5 ครั้งต่อชั่วโมง แต่มีดัชนีของการตื่น (arousal index) สูง และมีอาการเหมือนกรนอันตราย

        – กรนอันตราย:  ถ้าดัชนีหยุดหายใจ และหายใจแผ่วเบา ≥ 5  ครั้งต่อชั่วโมง โดยมีระดับความรุนแรงดังนี้

การรักษา มี 2 ทางเลือกคือ การไม่ผ่าตัดและการใช้วิธีผ่าตัด ซึ่งสามารถเลือกได้ขึ้นอยู่กับอาการและความรุนแรงในการนอนกรนของผู้ป่วย โดยวิธีผ่าตัดนั้นมีจุดประสงค์เพื่อทำให้ขนาดของทางเดินหายใจส่วนบนกว้างขึ้น ทำให้อาการนอนกรน หรือภาวะหยุดหายใจขณะหลับลดน้อยลง  ส่วนใหญ่มักจะใช้ในผู้ป่วยได้ที่ได้ลองวิธีการใช้อุปกรณ์ช่วยในการนอนกรนแล้วไม่ได้ผล ซึ่งการผ่าตัดจะทำมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับตำแหน่งและสาเหตุของการอุดกั้นทางเดินหายใจส่วนบน  การผ่าตัดไม่ได้ทำให้อาการนอนกรน และ/หรือภาวะหยุดหายใจหายขาด  หลังผ่าตัดอาการนอนกรนและ/หรือภาวะหยุดหายใจขณะหลับอาจยังเหลืออยู่ หรือ มีโอกาสกลับมาใหม่ได้ ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย  

ส่วนวิธีรักษาการนอนกรนโดยไม่ผ่าตัดนั้นก็สามารถทำได้ เนื่องจากปัจจุบันมีอุปกรณ์และเครื่องมือที่ช่วยให้อาการนอนกรนบรรเทาหรือดีขึ้นได้ เช่น การใช้เครื่องเป่าลมในทางเดินหายใจส่วนบน [continuous positive airway pressure (CPAP)] การใช้ยาสเตียรอยด์พ่นจมูก และอื่นๆ ดังนั้นหากหมั่นดูแลสุขภาพลูกรักและคนในบ้าน รวมถึงการใช้อุปกรณ์เครื่องมือที่มีประโยชน์ไม่ให้มีอาการภูมิแพ้กำเริบจากสารก่อภูมิแพ้ ที่ไปกระตุ้นอาการต่างๆ จนทำให้มีภาวะนอนกรนรุนแรงมากขึ้น  ก็จะทำให้สามารถรักษาทั้งอาการภูมิแพ้ให้บรรเทาลงและไม่กระตุ้นไม่ให้มีอาการนอนกรนจนเป็นอันตรายได้    

วิธีบรรเทาและแก้ปัญหานอนกรนจากภูมิแพ้